الیزابت کوبلر-راس

۱۳۸۳/۶/۳ - 13۰5/4/16

الیزابت کوبلر-راس
الیزابت کوبلر راس (Elisabeth Kübler-Ross) یکی از تأثیرگذارترین روان‌پزشکان قرن بیستم بود که با نظریه‌اش دربارهٔ مراحل پنجگانهٔ سوگ، نقش اساسی در درک ما از مرگ، مردن و سوگواری ایفا کرد. آثار و خدمات او نه تنها بر حوزهٔ روان‌پزشکی و روان‌شناسی، بلکه بر آموزش پزشکی، مراقبت تسکینی و حتی دیدگاه فرهنگی نسبت به مرگ تأثیر عمیقی گذاشت. کوبلر راس در هشتم جولای ۱۹۲۶ میلادی در زوریخ، سوییس، به دنیا آمد. او یکی از سه دختر یک خانوادهٔ طبقهٔ متوسط بود. پدرش فردی سخت‌گیر و مقتدر بود و انتظار داشت که الیزابت در آینده منشی شود، اما او از همان ابتدا نشان داد که علاقه‌اش به کمک به دیگران و درک عمیق‌تری از زندگی انسان‌هاست. در دوران کودکی، او بسیار به حیوانات و طبیعت علاقه‌مند بود و تجربیات اولیهٔ او از مواجهه با مرگ از طریق پرستاری از حیوانات بیمار و رو به مرگ، تأثیر عمیقی بر نگاه آینده‌اش به مرگ گذاشت. الیزابت با وجود مخالفت خانواده‌اش، تصمیم گرفت پزشک شود. پس از پایان جنگ جهانی دوم، به مدت چند سال به‌ عنوان داوطلب در کشورهای آسیب‌دیده از جنگ فعالیت کرد. این تجربه، از جمله حضورش در اردوگاه‌های بازماندگان هولوکاست، دیدگاه انسانی عمیقی نسبت به رنج و مرگ در او ایجاد کرد. او در سال ۱۹۵۷ از دانشگاه زوریخ در رشتهٔ پزشکی فارغ‌التحصیل شد و در همان سال با یک پزشک آمریکایی به نام امانوئل راس ازدواج کرد. آن‌ها با هم به ایالات متحده مهاجرت کردند، جایی که الیزابت تخصص روان‌پزشکی خود را در دانشگاه کلرادو و سپس در دانشگاه شیکاگو ادامه داد. در دههٔ ۱۹۶۰، کوبلر راس متوجه شد که بیماران در حال مرگ، به جای مواجههٔ انسانی، بیش‌تر به عنوان «اشیاء پزشکی» دیده می‌شوند. پزشکان از صحبت در بارهٔ مرگ پرهیز می‌کردند و بیماران در حال مرگ اغلب در انزوا قرار می‌گرفتند. او معتقد بود که این روند غیر اخلاقی و غیر بشری‌ست و لازم است مرگ، به عنوان بخشی از زندگی به رسمیت شناخته شود. در همین راستا، او شروع به برگزاری مصاحبه‌های باز با بیماران در حال مرگ کرد. در این مصاحبه‌ها، بیماران احساسات، ترس‌ها و امیدهای خود را بیان می‌کردند. این گفت و گوها پایه‌گذار مهم‌ترین اثر زندگی‌اش شد: کتاب «در باب مرگ و مردن(On Death and Dying)» که در سال ۱۹۶۹ منتشر شد. در این کتاب، کوبلر راس برای نخستین ‌بار نظریهٔ معروف «پنج مرحلهٔ سوگ» را مطرح کرد که بعدها به عنوان مدل «DABDA» شناخته شد: ۱- انکار (Denial): «نه، این نمی‌تواند حقیقت داشته باشد.» ۲- خشم (Anger): «چرا من؟ این عادلانه نیست!» ۳- چانه‌زنی (Bargaining): «اگر فقط بیشتر وقت داشتم... شاید اگر بهتر رفتار کنم، درمان شوم.» ۴- افسردگی (Depression): «دیگر فایده‌ای ندارد، من دارم می‌میرم.» ۵- پذیرش (Acceptance): «این اتفاق خواهد افتاد، من آماده‌ام.» این نظریه، ابتدا برای توصیف تجربهٔ بیماران در حال مرگ نوشته شده بود، اما بعدها برای توصیف روند سوگواری بازماندگان نیز مورد استفاده قرار گرفت. نظریهٔ کوبلر راس به سرعت در جامعهٔ پزشکی و عمومی گسترش یافت و فرهنگ جهانی را در رابطه با مرگ و فقدان تغییر داد. الیزابت کوبلر راس بعدها در سخنرانی‌ها و کارگاه‌های آموزشی در سراسر جهان شرکت کرد و پیام خود را در بارهٔ مرگ‌آگاهی و اهمیت مراقبت از بیماران در آستانهٔ مرگ گسترش داد. او یکی از بنیان‌گذاران جنبش «مراقبت تسکینی (Hospice Care)» در ایالات متحده بود که هدف آن فراهم کردن مراقبت‌های انسانی، بدون تمرکز صرف بر درمان، برای افراد در مراحل پایانی زندگی‌ست. در دههٔ ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، کوبلر راس تحقیق دربارهٔ «تجربه‌های نزدیک به مرگ (Near-Death Experiences)» و «زندگی پس از مرگ» را آغاز کرد. این تحقیقات باعث شد تا برخی از همکاران علمی‌اش از او فاصله بگیرند و کارهایش را غیر علمی بدانند، اما او همواره تأکید می‌کرد که علم و روحانیت می‌توانند همزیستی داشته باشند و مرگ صرفاً پایان نیست. الیزابت مادر یک فرزند شد، اما زندگی زناشویی‌اش با امانوئل راس در نهایت به طلاق انجامید. او زندگی‌ای ساده، متأمل و پر از خدمت داشت. بخشی از زمانش را صرف نوشتن کتاب‌های متعدد کرد که از آن جمله می‌توان این کتاب‌ها را نام برد: چرخ زندگی (The Wheel of Life) پرسش و پاسخ‌هایی در بارهٔ مرگ و مردن (Questions and Answers on Death and Dying) زندگی پس از مرگ (Life After Death) در سال ۱۹۹۵، خانه و دارایی‌های او در آتش‌سوزی سوخت و پس از آن، به دلیل چندین سکتهٔ مغزی، توانایی حرکت خود را از دست داد. او سال‌های پایانی زندگی‌اش را روی صندلی چرخدار سپری کرد، اما هیچ ‌گاه از علاقهٔ خود به صحبت دربارهٔ مرگ، آموزش و مراقبت از دیگران دست نکشید. الیزابت کوبلر راس در بیست و چهارمین روز از ماه اوت ۲۰۰۴ میلادی و در سن ۷۸ سالگی در آریزونا درگذشت. واپسین واژگانی که بر لب‌های او جاری شدند، ساده و سرشار از معنا بودند: «خسته‌ام؛ وقت رفتن است.» اما مرگ الیزابت کولر راس، به معنای پایان تأثیر او نبود. امروزه هزاران متخصص روان‌شناسی، پرستار، پزشک و مددکار اجتماعی در سراسر جهان از آموزه‌های او برای کمک به بیماران و بازماندگان استفاده می‌کنند. بنیاد «Elisabeth Kübler-Ross Foundation» نیز برای ادامه دادن به میراث او در زمینهٔ آموزش، پژوهش و مراقبت انسانی از بیماران در حال مرگ فعال است. الیزابت کوبلر راس زنی پیشرو، دلیر و عمیقاً انسان‌دوست بود. او به ما یاد داد که مرگ نه دشمن است، نه پایان، بلکه بخشی از سفر زندگی‌ست. او توانست سکوت پیرامون مرگ را بشکند و با نگاهی انسانی، علمی و روحانی به یکی از مهم‌ترین و نادیده ‌گرفته‌‌شده‌ترین جنبه‌های زندگی بشر بپردازد. آثار او همچنان الهام‌بخش نسل‌های آینده در مسیر همدلی، پذیرش و عشق به زندگی‌ست.12K بازدید
چرخ زندگیچرخ زندگییادداشتی در بارهٔ مرگ و زندگیخواندن این کتاب برای همهٔ کسانی که دچار بیماری‌های درمان‌ناپذیر هستند و از سوی دیگر، برای وابستگان و نزدیکان این بیماران مفید خواهد بود. همچنین آدم‌هایی که در شرایطی نامطلوب و غیر قابل تغییر به سر می‌برند یا با مشکلاتی بزرگ دست و پنجه نرم می‌کنند، می‌توانند به خوبی از این مطالب بهره‌مند شوند. از سوی دیگر، پزشکان، روان‌درمانگران، پرستاران، توان‌یاران و همۀ متخصصانی که به دلیل حرفهٔ خود با بیماران درمان‌نشدنی سرو کار دارند، با خواندن این نوشته می‌توانند آن بیماران را به شیوه‌ای مناسب راهنمایی کنند و نگذارند تا در ورطهٔ مراحل آزارندهٔ پیش از تسلیم و پذیرش گرفتار بمانند و رنج بیش‌تری ببرند. این نگاشته برای گروهی که صرفاً به خواندن رمان و داستان علاقه دارند نیز گیرا و کارا خواهد بود.2,900,000 ریال