شابک: 9647974337
نوع جلد: نرم فانتزی
تعداد صفحات: ۱۹۲ صفحه
نوبت چاپ: یکم
قطع: جیبی(۸.۵×۱۲)
زبان: فارسی
پردازش سفارش: ۱ تا ۲ روز کاری
ساختار کتاب: «آداب و رسوم - جهازبَران و حنابندان – جشن ازدواج» سه بخش و سی وشش عنوان فرعی را در بر میگیرد و سومین کتاب از مجموعهٔ ششجلدی «جشن ازدواج» به شمار میآید.
شیوهٔ نگارش کتاب: ریحانه فرهنگی در آغاز کتاب از «شادیانه» سخن میگوید و مژده میدهد که مراحل انتخاب یک همسر شایسته و مناسب نیاز به شناخت، بررسی و مدیریت صحیح دارد. برای دستیابی به این هدف ارزشمند در کتاب «جهازبَران و حنابندان» که سومین عنوان از مجموعهٔ ششجلدی «جشن ازدواج» است، سه مرحلهٔ جهازبَران، حنابندان و بنداندازان به شکل گسترده و با جزییات و با توجه به فرهنگ رایج ایرانی توصیف شده است. در پیشگفتار کتاب، زیر عنوان «شادیانه» توضیح داده میشود که منظور این نگاشته بررسی از دیدگاه جامعهشناختی و مراسم ازدواج رایج در میان خردهفرهنگهای اقوام مختلف ایرانزمین نیست، بلکه این واکاوی، فصل مشترک و برآیند حاصل از رسوم مورد پذیرش بیشتر مردمان این سرزمین است. آنچه در این کتاب، پررنگتر جلوه میکند،چگونگی ادارهٔ درست و منظم این مراسم و به یاد ماندنی ساختن آن است؛ به گونهای که امکان بروز نوآوریها و راضی کردن سلایق گوناگون در آن وجود داشته باشد. اگر چه شیوهٔ نگارش کتاب در قالب پرسش و پاسخ نیست، اما عناوین متعدد و رسای آن موجب میشود تا خواننده به آسانی پاسخ بسیاری از پرسشهای خود را در این زمینه بیابد. عناوین فرعی جذاب و جلب توجه کنندهای مانند « نقش عروس خانم در تهیهٔ جهاز» یا «حنابندان، جشن جوانان» یا «فنون بند انداختن» خوانندهٔ کنجکاو را به درنگ وامیدارد تا از ریزهکاریهای این مراسم نیز باخبر شود و در این حین، حکمت و شیوۀ اجرای مناسب آنها را نیز بیاموزد. در کنار کارهایی که انجام دادن آنها در این نوشته توصیه شده است، رفتارها و کارهایی نیز هستند که خودداری از آنها به صلاح خواهد بود. این اقدامات نامناسب و نابجا زیر عناوینی مانند «تأثیر مصرفگرایی بر جهاز» یا « لباس نامناسب همراهان عروس در حنابندان» یا «زیانهای بند انداختن» آمده است. در پایان هر یک از سه قسمت کتاب، بخشی از آن به توضیح و بررسی این مراسم در حدود یکصد سال پیش اختصاص مییابد که زیر عنوان « جهاز مادربزرگها»، «حنابندان مادربزرگها و پدربزرگها» و «مراسم بنداندازان مادربزرگها» قرار دارد. در این گذار به گذشته، روند پرشتاب زندگی از سادگی به پیچیدگی به خوبی رخ مینماید و خوشی و شادی بیریای مردمان آن روزگار را به زیبایی رویاروی ما قرار میدهد.
شمایی از کتاب: «جهازبَران و حنابندان» از مراحلی سخن میگوید که در پی توافق دو خانواده در بلهبُران و راهاندازی مراسم نامزدی که ممکن است در برخی ازدواجها برگزار نشود، درست پیش از جشن عقد و عروسی برپا میگردد. در بخش جهازبَران کتاب از حکمت جهاز، اقلام معمول جهاز، نحوهٔ تدارک جهاز، چیدمان جهاز، جهازبینان، جشن جهازبَران و هدایای میهمانان در این جشن صحبت میشود.در این میان، رسوم به نسبت منسوخشدهای مانند شیربها نیز مورد واکاوی قرار میگیرد و همچنین جهاز مختصری که همراه داماد میکنند، شرح داده میشود. سپس از جهاز فاطمهٔ زهرا (س) و چگونگی تدارک آن توسط پیامبر اکرم (ص) سخن به میان میآید. از سوی دیگر، ابتکارات چشمگیری مانند افزودن یک کتاب آشپزی و همچنین کتابی در بارهٔ اطلاعات ضروری زناشویی به جهاز نوعروسان امروزی مطرح میگردد. آنگاه فراهم کردن رختخواب ویژهٔ عروس و داماد و تزیینات منحصر به فرد سراپردهٔ آنها توضیح داده میشود. سپس به «میهمانی حنابندان»، «مدعوین حنابندان»، «میزبان حنابندان»، « پوشاک میمانان در حنابندان»، «لباس مناسب عروس و داماد در حنابندان»، «آراستگی عروس و داماد»، «پذیرایی حنابندان»، «حناگردان» و بسیاری از موضوعات مطرح دیگر با نکتهبینی پرداخته میشود. در بخش آخر کتاب با نام «بنداندازان»، به عناوینی مانند «اصلاح صورت دختران»، «زمان مناسب برای اصلاح صورت عروس»، «توصیههای بهداشتی آرایشگر»، «ماسکهای زیبایی»، «مراسم بند انداختن امروزی»، «ابزار بند انداختن»، «فنون بند انداختن»، «برداشتن ابرو» و عناوین بدیعی از این دست برخورد میکنیم. در «جهازبَران و حنابندان» ریشهٔ رسومی مورد تجزیه وتحلیل قرار میگیرد که شاید امروز مانند گذشته به طور مفصل برپا نمیشوند، اما به هر حال نمایی گذرا از آنها، هر چند به شکل سایهای کمرنگ، هنوز پیش از ازدواج اجرا میگردد. با این نگرش، از جایگاهی بهتر میتوان به گرداندن مراسمی خاص پرداخت، معنای استعاری آیینها را دریافت و و از روی آوردن به جایگزینهای ساختگی و بیمفهوم دوری گزید. از سوی دیگر، استفاده از فناوریهای نوین این امکان را به زوجهای جوان میدهد که با آسودگی بیشتری جشنهای مقدماتی ازدواج خود را تدارک ببینند. برای نمونه، امکانات پیشرفتهٔ عکس و فیلمبرداری جدید موجب میشود که بتوان هر لحظهٔ شادیبخش از مراسم پیش از عروسی را به بهترین شکل ثبت کرد. در لابلای سطور این نگاشته درمییابیم که در کنه هر یک از این آداب، خرد و حکمتی ارزشمند نهفته است تا کار را برای شروع یک زندگی مشترک، آسانتر کند و امکانات بیشتری در اختیار زوج جوان بگذارد. گذشته از این بُعد مادی، در بُعد معنوی نیز بخش عمدهای از این آیینها به متبرک کردن زندگی مشترک زوج و نیت خیر برای نیکبختی آنها اختصاص دارد. چنین است که هر مرحلهای با نام خدای مهربان آغاز میشود، ابتدا کلام خدا و آینه در خانهٔ نوی عروس و داماد جای میگیرد، حنا با آرزوی شادکامی و خوشیمنی دست عروس و داماد و میهمانان را رنگین میکند و اسپند با نیت حفاظت یزدان از همسران جوان دور سر آنها گردانده و بر آتش ریخته میشود.
کاربرد کتاب: خواندن این کتاب به زوجهایی که در آستانۀ ازدواج قرار دارند یا در دوران نامزدی به سر میبرند یا خانوادههایی که دارای دختران و پسران نوجوان و جوان هستند و به زودی با تصمیمگیری دشوار و سرنوشتسازی برای زندگی این دلبندان رو به رو خواهند شد، مفید است. چنین خانوادههایی میتوانند با مطالعهٔ مطالب این کتاب بیاموزند و انتخاب کنند که کنار فرزندان خود قرار بگیرند، نه رو در روی آنها و به این ترتیب راهنمای دلگرمکنندهای برای عزیزان خود باشند. مطالب «جهازبَران و حنابندان» میتواند همچون آبی بر آتش اختلافهایی جزیی باشد که گاه بر سر اجرای اشکال مختلف رسوم مقدماتی ازدواج میان دو خانواده درمیگیرد. آنگاه چنین کتاب راهنمایی که به آسانی در دسترس همگان قرار دارد، میتواند محور اشتراک نظر و دستیابی به تفاهم قرار گیرد و بر مبنای رهنمودهای آن عمل شود. «جهازبَران و حنابندان» با بیانی شیوا و گاه داستانی، راهکارهایی را برای مدیریت صحیح در جهت بسامان کردن نخستین کاشانهٔ زوج جوان و نیز خوششگون گرداندن زندگی مشترک آنها ارایه میدهد. تا کنون برای ادارهٔ درست جشنهای مقدماتی ازدواج، چنین رهنمودهای عملی و دقیقی به رشتهٔ تحریر درنیامده و این مراحل بیشتر دهان به دهان و سینه به سینه انتقال یافته است. این کتاب از نیازی بنیادین پرده برمیدارد؛ به کارگیری دانش مدیریت در گسترهٔ مهم و ارجمند زندگی مشترک که اینک آموختن و بهرهگیری از آن به شکل یک ضرورت احساس میشود.